Polskie Radio
Section05

Żydzi

"Przyszedł po chleb. Zginął od strzałów w tył głowy"

– Od ulicy Mickiewicza nadszedł Karl Günther, zbliżył się do Schulza. Ten biegać nie umiał, no i myślał, że Niemiec nie będzie do niego strzelał – opowiadał w Polskim Radiu o ostatnich chwilach życia znakomitego pisarza Alfred Schreyer. 19 listopada mija 83. rocznica śmierci Brunona Schulza.
Zobacz więcej na temat:  Bruno Schulz II wojna światowa Drohobycz Niemcy wspomnienie zabójstwo nazizm Holokaust III Rzesza HISTORIA

"Jesteśmy armią ludzi, którzy przeżyli jakiś dramat"

– Mój czytelnik musi wiedzieć, że po przejmującej scenie, która mnie samą łapie wciąż za gardło, wyjdziemy na słoneczną ulicę, kupimy sobie czereśnie, zjemy je. Nie znoszę autorów, którzy poruszają się tylko w ramach czerni albo tylko w ramach bieli – mówiła w Polskim Radiu Roma Ligocka. Ta popularna pisarka, autorka słynnej "Dziewczynki w czerwonym płaszczyku", kończy dziś 87 lat.
Zobacz więcej na temat:  Roma Ligocka literatura wspomnienie II wojna światowa psychologia filozofia

"Każda książka jest przygodą". Józef Hen o życiu i o pisaniu

– Nie można sobie powiedzieć: teraz napiszę arcydzieło. Wtedy to na pewno nie będzie to. Arcydzieło powstaje mimochodem – mówił Józef Hen w Polskim Radiu w 2013 roku. Znakomity twórca chętnie dzielił się na antenie swymi wspomnieniami, opowieściami i refleksjami.
Zobacz więcej na temat:  Józef Hen historia Polski historia PRL KSIĄŻKA książki literatura proza Tadeusz Boy-Żeleński Warszawa Holokaust II wojna światowa pisarz

Operacja "Dożynki". Niemcy mordują 42 tys. Żydów

- Z głośników od rana rozbrzmiewały melodie walców Straussa, która zagłuszała nieustanny terkot karabinów maszynowych i krzyki konających - wspominał na antenie Polskiego Radia były więzień obozu koncentracyjnego na Majdanku. Była to największa jednostkowa eksterminacja dokonana w historii niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych.
Zobacz więcej na temat:  II wojna światowa Majdanek Niemcy niemieckie nazistowskie obozy koncentracyjne nazizm III Rzesza Holokaust

PREMIUM Prof. Stola: "Współczucie przychodzi dopiero później"

Zanim pojawi się współczucie – jest reakcja ciała. A ta bywa często daleka od tego, czego byśmy od siebie oczekiwali. Prof. Dariusz Stola, historyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN i były dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl tłumaczy, dlaczego zachowania ludzi w obliczu okrucieństwa są tak złożone i opowiada o niełatwej polsko-żydowskiej przeszłości, której skutki odczuwamy do dziś. 
Zobacz więcej na temat:  POLSKA antysemityzm II wojna światowa Izrael

Synagoga Wielka w Katowicach. Zabytek zniszczony przez Niemców

12 października 1900 roku odbyło się uroczyste otwarcie Synagogi Wielkiej w Katowicach. Przed II wojną światową była to największa bożnica w mieście, mogąca pomieścić ponad tysiąc wiernych i przykuwającą uwagę swoją zdobioną kopułą i wielkimi neogotyckimi oknami. Świątynia nie dotrwała do naszych czasów - została spalona przez Niemców na początku września 1939 roku.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA historia Polski Katowice zabytki śląskie II wojna światowa

Chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi ocalili starożytne skarby

W pierwszej połowie XII wieku arcybiskup Rajmund I założył w Toledo ośrodek przekładowy, w którym chrześcijanie, muzułmanie i Żydzi tłumaczyli z języka arabskiego m.in. antyczne dzieła. W Międzynarodowym Dniu Tłumacza warto przypomnieć to jedno z miejsc, dzięki któremu Europa uzyskała dostęp do skarbnicy dawnej wiedzy.  
Zobacz więcej na temat:  średniowiecze starożytność filozofia literatura Hiszpania tłumaczenie islam chrześcijaństwo

"Biblio, ojczyzno moja". Roman Brandstaetter i Księga

- Godziły się w nim dwie natury, wywodzące się z dwóch różnych kultur: stara kultura żydowska i tradycja grecko-rzymska, polska, franciszkańska – mówiła w 2001 roku Teresa Kalińska w audycji Polskiego Radia poświęconej Romanowi Brandstaetterowi. 28 września mija 38. rocznica śmierci tego znakomitego poety i tłumacza, autora monumentalnej powieści "Jezus z Nazaretu".
Zobacz więcej na temat:  Roman Brandstaetter Biblia literatura poezja II wojna światowa Dwudziestolecie międzywojenne chrześcijaństwo

Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na Zagładę

27 września 1942 roku powstał Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom. Założono go z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej, znanej pisarki, współzałożycielki konspiracyjnego Frontu Odrodzenia Polski. Członkowie "Żegoty" zostali upamiętnieni w Izraelu zasadzeniem drzewka w Alei Sprawiedliwych wśród Narodów Świata w Instytucie Pamięci Yad Vashem w Jerozolimie.
Zobacz więcej na temat:  Europa getto warszawskie II wojna światowa Irena Sendlerowa Jerozolima Władysław Bartoszewski

Wielka Synagoga na Tłomackiem. Jedyna taka świątynia w przedwojennej Warszawie

Była jedyną tak monumentalną synagogą w Warszawie i wyróżniała się spośród innych żydowskich miejsc kultu, często schowanych w głębi podwórek lub w mieszkaniach. Synagoga została zniszczona przez zaślepionych antysemityzmem Niemców po stłumieniu powstania w getcie warszawskim. 26 września 1878 roku otwarto Wielką Synagogę na Tłomackiem.
Zobacz więcej na temat:  HISTORIA Warszawa utracona stolica